Literatura sautée o Historii przemocy
(…) Podobno we Francji całe środowisko gejowskie czyta autobiograficzną książkę Louisa o tym, jak pisarz padł ofiarą gwałtu i nieudanego morderstwa na tle seksualnym. Polska premiera nastąpiła — jak na nasze warunki — błyskawicznie. I bardzo dobrze.
Historia przemocy Édouarda Louisa to książka męcząca, nieprzyjemna, do bólu naturalistyczna. To może być zarówno jej siłą (w końcu wszyscy geje we Francji czytają), jak i słabością, bo jednak dawkowany w dużych porcjach naturalizm jakoś nie służy długowieczności książek w obiegu literackim. Poza tym jak ktoś środowiska homoseksualnego nie lubi, bo ma, khmm, inne poglądy, to w najlepszym razie ominie książkę szerokim łukiem, a w najgorszym zacznie forsować w internetach różne paskudne teorie.
Ale to tyle tytułem ostrzeżenia — jak szukacie historii miłosnej z rekwizytami typu kajdanki to trzymajcie się od Historii przemocy z daleka. To ważna i utrzymana w poważnym tonie wypowiedź na ważne tematy: homoseksualizmu, homofobii, rasizmu, a także seksu i problemu przemocy na tle seksualnym w ogóle.
Bez ogródek
Nie będę tu streszczał fabuły, bo za miesiąc i tak przeczytacie dokładne relacje na co drugim blogu literackim — i bardzo dobrze, bo książce należy się żywy odbiór. Ja przy przedpremierowym czytaniu polskiego przekładu Édouarda Louisa zwróciłem uwagę na coś, co być może jest najważniejszym elementem stylu tego pisarza. Édouard Louis (a właściwie Eddy Bellegueule) we wszystkich swoich książkach, chyba także tych nie przetłumaczonych na język polski, opowiada własne, autobiograficzne historie w zupełnie nieliteracki sposób — tak, jakby siedział na kozetce u psychoanalityka. Świadczą o tym już tytuły: Koniec Eddy’ego Bellegueule’a, Kto zabił mojego ojca — o ile niczego nie przekręcam, bo podstawy francuskiego znam żenująco słabo. Ale coś mi mówi, że każdy z tych tytułów sugeruje taki sam sposób opowiadania o sobie wprost, bez ogródek, z całym wstydliwym bagażem doświadczeń, jak w Historii przemocy. (…)
- Piotr Kopka, Literatura sautée
Autorzy Pauzy, o których mowa w recenzji
O AUTORZE
Édouard Louis pochodzi z północnej Francji. Koniec z Eddym, debiutancka powieść Louisa (po polsku ukazała się w 2019 roku), odniosła niebywały sukces: autor otrzymał pierwszą w życiu nominację do Nagrody Goncourtów, jednej z najbardziej prestiżowych nagród literackich na świecie, a książka sprzedała się we Francji w setkach tysięcy egzemplarzy i została opublikowana za granicą w 25 językach. Od tego czasu Louis napisał cztery kolejne, osnute na faktach powieści – wszystkie ukazały się w polskiej edycji w Wydawnictwie Pauza: w 2018 roku poznaliśmy Historię przemocy, następnie Kto zabił mojego ojca (w 2021 roku), Zmagania i metamorfozy kobiety (w 2022 roku) oraz najnowszą Zmianę, której francuska premiera pt. Changer: méthode odbyła się w 2021 roku, a teraz mamy przyjemność zaprezentować ten tekst polskiemu czytelnikowi. Édouard Louis odnosi coraz większe sukcesy, adaptacje jego książek trafiają na deski teatrów na całym świecie, a autor jest zapraszany do udziału w wielu dyskusjach dotyczących problemów społecznych, wykluczenia, a także osób LGBT+. Udziela się również politycznie, protestując przeciwko opresyjnym rządom, przemocy ze strony policji, rasizmowi.
