Recenzja książki „Psychiatrzy i masażyści” Arnona Grunberga – Nogaś na stronie
Ale na mnie największe wrażenie zrobił chyba niedługi tekst przywieziony przez Grunberga z Czarnogóry (być może dlatego, że właśnie podczas lektury tego niewielkiego rozdziału moje bałkańskie serce zabiło najmocniej?!). Opowiada w nim o prowadzonych w monasterze Ostrog — choć nie tylko w nim — negocjacjach z najwyższymi przedstawicielami lokalnego Serbskiego Kościoła Prawosławnego w sprawie zakupu czegoś na kształt praw do produkcji rzekomo cudownej maści leczniczej.
Reporterowi świetnie udało się oddać atmosferę panującą w tym miejscu. Gdy odwiedziłem Ostrog jakiś czas temu, miałem wrażenie, że trafiłem do świata z czasów wojny w byłej Jugosławii — serbski nacjonalizm, nienawiść do innych byłych Jugosłowian biła z każdego usłyszanego tam słowa, z każdego znajdującego się w klasztornym sklepie obrazka, z każdej niemal oferowanej tam książki. I nagle autor "Psychiatrów i masażystów" odkrywa przede mną, że właśnie tam, w klasztorze wykutym w skale, przez jakiś czas ukrywał się zbrodniarz wojenny Radovan Karadžić. Grunberg trafia do jego brata, ale nie zamierza płacić bajońskich sum za opowieść o historii rodziny. Rozmówca nie kryje oburzenia i rozczarowania. Tak dobrze zarabia się przecież na bracie-potworze...
Autorzy Pauzy, o których mowa w recenzji
O AUTORZE
Arnon Grunberg pochodzi z Amsterdamu, mieszka w Nowym Jorku. Jest uważany za jednego z najlepszych i najciekawszych współczesnych pisarzy niderlandzkich. To również znany publicysta komentujący wydarzenia współczesnego świata. W 2009 roku otrzymał Constantijn Huygens Prize za całokształt twórczości. Po polsku ukazały się dotąd dwie książki Grunberga, w tym w 2018 roku w Pauzie powieść Tirza, najbardziej znana książka Grunberga, uhonorowana wieloma nagrodami, między innymi: holenderską Libris i belgijską Złotą Sową. Została przetłumaczona na 21 języków. W 2010 roku holenderskie środowisko literackie uznało Tirzę w badaniach tygodnika „De Groene Amsterdammer” za jedną z najważniejszych powieści XXI wieku. W 2019 roku autor odwiedził Warszawę na zaproszenie Big Book Festival, a w 2021 roku adaptacja powieści trafiła na deski Wrocławskiego Teatru Współczesnego.
W 2021 ukazali się Psychiatrzy i masażyści – zbiór tekstów, które powstawały od grudnia 2009 do czerwca 2020 roku, z motywem przewodnim: nieustraszonym poszukiwaniem człowieka – uwikłanego w wojnę, w drodze na wakacje, znajdującego się na progu załamania psychicznego. Grunberg pisze, by przekroczyć samego siebie, wyjść poza własną strefę komfortu, odnaleźć prawdę i poznać prawdziwy świat na jego peryferiach, często ryzykując życiem w trakcie swych eskapad.
