Nieuchronność przemijania (Theresee Bohman, „Andromeda”) – Blog Bernadetty Darskiej
Bohman bardzo ciekawie planuje swoją opowieść nie tylko kompozycyjnie, proponując dwugłos na temat częściowo tych samych wydarzeń, ale i ideowo. Mamy bowiem do czynienia z historią-metaforą, bardzo uniwersalną w swoim wydźwięku, a jednocześnie mocno opowiadającą się po stronie tej literatury, która nigdy nie jest tylko towarem. W pewnym więc sensie otrzymujemy opowieść, która z jednej strony dokumentuje przemijanie idei, wartości, znaczeń, z drugiej kładzie nacisk na to, że są rzeczy, które w sztuce tak naprawdę nigdy nie odchodzą do lamusa. Dowodem przetrwania może być sztafeta pokoleń, bo opowieść o nieoczywistej relacji doświadczonego i starszego redaktora w cenionym wydawnictwie z młodą, stawiającą pierwsze kroki, ale utalentowaną stażystką, potem też redaktorką, może posłużyć jako dowód na to, że dobra literatura wbrew wszystkiemu i pomimo wszystko zawsze się odrodzi. Tym, co wyjątkowo mocno uderza w tej opowieści, jest samotność bohaterów. Choć funkcjonują w świecie skoncentrowanym na literaturze, pracują w wydawnictwie, rozmawiają na co dzień z pisarzami, uczestniczą w galach, odnotowują nominacje do nagród i pozytywne recenzje, to tak naprawdę coraz częściej są przytłoczeni faktem zmian zachodzących w świecie wydawniczym i prowadzących do znaczącego przesunięcia od jakości do zysku. Historia opowiedziana przez Bohman ma w sobie coś nostalgicznego, ale blisko jej również do manifestu. Świadomość nieuchronności zmian współegzystuje tutaj z niesłabnącym przekonaniem, że to o dobrą literaturę warto walczyć, a nie o korzystnie wypełnione tabelki w Excelu. Bardzo dobre!
Bernadetta Darska
Autorzy Pauzy, o których mowa w recenzji
O AUTORZE
Therese Bohman to znana i ceniona pisarka szwedzka. Jest autorką pięciu powieści, z których każda wzbudziła uznanie krytyków literackich w kraju autorki i za granicą. W 2016 roku jej trzecia powieść, O zmierzchu (Wydawnictwo Pauza, 2019), otrzymała nominację do Nagrody Augusta, najbardziej prestiżowej szwedzkiej nagrody literackiej, i była polskojęzycznym „debiutem” autorki.
Potem ukazywały się kolejno Ta druga (2020), Utonęła (2021) i uznana przez wielu szwedzkich krytyków za jej najlepszą książkę Andromeda (2023). Najnowsza powieść autorki, Góra Prawdy, wydana w Szwecji w 2024 roku, została nominowana do kilku nagród, w tym Nagrody Literackiej „Svenska Dagbladet” i Nagrody Augusta, zdobyła też Nagrodę Literacką „Vi”.
