(…) Trudno polubić któregokolwiek z bohaterów. Każdy z nich jest trochę dziwny. Dziwny to określenie zbliżone do słowa specyficzny. Coś jest nie tak, ale nie do końca wiemy, co nam przeszkadza. Dziwny wytrąca z poczucia komfortu. Żyje niesztampowo, albo nie przejmuje się normami i oczekiwaniami społecznymi. Tylko, że wszyscy pojawiający się w książce bohaterowie reprezentują powszechnie spotykane typy społeczne i są w tym nieco nudni. Starsze pokolenie pracuje, generują zyski z biznesów, które są wydmuszkami, ale gdzie w kapitalizmie nie dochodzi do takich sytuacji? Młodsze pokolenie jest bierne, ogląda telewizję i pracuje w supermarketach. Młodzi są dziwni dla starszych, a starsi dla młodszych. I wtedy w absurdalną codzienność wkracza seks. Starszy mężczyzna jest emanacją amerykańskiego playboya, jednak uganiając się za młodszymi kobietami nie jest w stanie zaspokoić ich potrzeb seksualnych. Seksbomba, za jaką uchodzi Clee, okazuje się lesbijką. Lesbijka za jaką uchodzi Cheryl odnajduje się w roli matki. Kobiety, w sferze seksualnej, okazują się samowystarczalne, co spycha mężczyzn do lamusa. Nikt z pozoru nie wypełnia prawidłowo ról, w które czytelnik chciałby wepchnąć każdą z postaci, by już wreszcie mieć święty spokój.
Dodatkowo, July zaskakuje pewną przemocowością kontaktów seksualnych. Nie wiem, co zrobić z faktem, że romans między kobietami zaczyna się od odgrywania scenek z filmików uczących samoobrony. Ten zabieg wydawał mi się raczej charakterystyczny dla innej – bo męskiej – perspektywy, w której odnajdujemy sceny gwałtu. W ujęciu tym kobieta jako ofiara odnajduje z czasem w tym (chorym) zajściu rozkosz. I nikt już w kulturze nie wie, czy to kobieta fantazjuje o gwałcie, czy jest to kolejny konstrukt patriarchalnej kultury, który prześlizgnął się do naszej niesfornej nowoczesności.
Pozostaje mi tylko zadawać sobie pytanie, czy więc to wszystko nie jest pastiszem świata, w którym przyszło nam żyć? (…)
Bookoliki o Pierwszym bandziorze
Autorzy Pauzy, o których mowa w recenzji
O AUTORZE
Miranda July urodziła się w Vermont, obecnie mieszka w Los Angeles. Jest twórczynią filmów, artystką i pisarką. Jej filmy zdobyły nagrodę specjalną jury na Sundance Film Festival i cztery nagrody na festiwalu w Cannes, w tym Złotą Kamerę. Proza July ukazywała się na łamach „The Paris Review”, „Harper’s” i „New Yorkera”, a jej zbiór opowiadań No One Belongs Here More Than You (Pasujesz tu najlepiej) (2007) został nagrodzony Frank O’Connor International Short Story Award i opublikowany w dwudziestu trzech krajach.
Pierwszy bandzior (tytuł oryginalny: The First Bad Man), wydany dotąd w ponad dwudziestu krajach, to pierwsza książka jej autorstwa, która ukazała się po polsku, w lutym 2018 roku – była drugą książką wydaną przez Pauzę. Pasujesz tu najlepiej ukazało się w na początku 2019 roku, zaś najnowsza, nominowana do najbardziej prestiżowej amerykańskiej nagrody literackiej National Book Award powieść Na czworakach ukazała się we wrześniu 2024 roku, kilka miesięcy po premierze w USA.
Zdjęcie autorki:
Copyright © Jean-Francois DEROUBAIX/Gamma-Rapho/Getty Images
Książki Pauzy wspomniane w recenzji
Promocja