10 nowych książek, które warto przeczytać w wakacje [NOGAŚ] – recenzja „Nędzy” (Andrzej Tichý) w Wyborczej

Tichý, syn Polki i Czecha, którzy w 1981 r. zamieszkali w Szwecji, napisał niewielką, ale bardzo silnie oddziałującą na czytelnika powieść. „Nędza” to historia o tym, jak cienka i dla wielu trudna do wyobrażenia jest granica między życiem w biedzie a życiem w dostatku, jak dorastanie w miejscu naznaczonym społecznymi nierównościami, przemocą i pogardą może wpłynąć na dalsze życie – nawet jeśli udało się wydostać z tego piekielnego kręg.
Jest to też rzecz o muzyce, która ma moc sprawczą. Powieść zaczyna się od sceny, w której w Malmö, uzdolniony wiolonczelista, zupełnym przypadkiem spotyka bezdomnego chłopaka.
Zderzenie dwóch światów i dwóch rzeczywistości budzi w bohaterze Tichego wspomnienia z dzieciństwa i uświadamia mu, że gdyby nie talent, wyrzeczenia i w znacznej mierze odcięcie się od korzeni mógłby trafić na dno. A jak wygląda świat, z którego wiolonczelista się wyzwolił, a który wielu kusi? Autor zaprasza czytelników w szaloną podróż, serwuje im jazdę bez trzymanki, zabiera do najbardziej niebezpiecznych rejonów szwedzkiego miasta. A wszystko przywodzi na myśl sceny i dialogi znane choćby z „Trainspotting”.
W Nędzy” da się też odnaleźć polskie krajobrazy, historię miast, które fatalnie wyszły na transformacji, ludzi, dla których wolny rynek oznaczał koniec epoki w miarę równych szans, biedę, bezrobocie.